S.Arabistan

SUUDİ ARABİSTAN

Başkenti :Riyad

Yönetim Şekli: Krallık

Yüzölçümü:1.96 milyon km2

Nüfusu: yaklaşık 24 milyon

Dini bayramlar: Ramazan ve Kurban Bayramları

Din:İslam

Kişi Başına düşen Milli Gelir:12.000 USD

Para Birimi: Suudi Arabistan Riyali

Ülkedeki Vatandaşlarımızın toplam sayısı:100.000 (Yaklaşık)

Türk Öğrencilerinin sayısı(Okul Öncesinden Lise son sınıfa Kadar) :6000

Bakanlığımızca Görevlendirilen Öğretmen Sayısı:300 (2011 yılı itibariyle)

Üniversitelerde Görevli okutman Sayısı:  2

Uçak Seferleri: Cidde-istanbul
 Cidde-Adana
Cidde- Hatay
Riyad-İstanbul
Riyad-Hatay
Medine-İstanbul
Tebuk-İstanbul
Taif-istanbul 
Dammam-İstanbul

Coğrafya bakımından Körfez bölgesinin en büyük ülkesi durumundaki  Suudi Arabistan 1902 yılında Abdul Aziz bin Suud tarafından kurulmuştur. Şu andaki kral  Abdullah bin Abdul Azizdir. Nüfusunun % 25’ini yabancılar oluşturmaktadır. Ülke gelirlerinin büyük bölümünü petrol gelirleri oluşturur. İklim genel olarak  sıcaktır. Ülkenin batı kısmında Kızıl Deniz sahillerinde tropik iklim hüküm sürer. Başkent Riyad’ın da bulunduğu orta bölgede yaz ayları kuru ve oldukça sıcaktır. Ülkede hafta sonu tatili perşembe ve cuma günleridir. Ülkenin muhafazakar yapısı sebebiyle kadınların dışarıda  kapalı giyinmeleri esastır. Son zamanlarda özellikle büyük kentlerde ve alışveriş merkezlerin de  başı açık yabancı bayanlara rastlanılsa da ülkedeki genel uygulama kadınların sokağa çıktıklarında başlarını örtmeleri ve ’’abaye’’ adı verilen siyah ince bir pardösüyü giymeleri istikametindedir. Bazı şehirlerde bu giyim tarzına uymayanlar ilgililerce uyarılmaktadır. Suudi Arabistan önemli bir tüketim toplumu özelliği taşımakta ve ülke’de dünyaca ünlü pek çok alış veriş merkezi bulunmaktadır. Trafikte pahalı araçlar, abartılmış büyük iş merkezleri, ışıklı ve parfüm kokulu çarşılar, yollarda ve semtlerde bol ışıklandırmalar göz kamaştırıcıdır. Namaz vakitlerinde büyük alışveriş merkezleri hariç tüm işyerleri kapatılır. Resmi işlere ara verilir. Tiyatro, sinema  ve eğlence hayatı gibi sosyal alanlar bulunmamaktadır. Vakit geçirecek en  önemli mekanlar çok bakımlı parklar ve lunaparklardır. Ailecek gidilebilecek parklar bulunmakla birlikte sadece kadınların kabul edildiği eğlence parkları da bulunmaktadır. Kuralların sıkı uygulanması sebebiyle şehirler ve yollar güvenlidir. Cinayet, hırsızlık, gasp gibi olaylar fazla görülmemektedir.

Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkiler son yıllarda daha da gelişmiştir. Ülkede her türlü Türk malını bulmak mümkündür denilebilir. Suudi Arabistan’dan ülkemize havayolu ile ulaşım yapılmakla birlikte(İstanbul-Riyad-Cidde HAFTANIN HER GÜNÜ) birden çok otobüs firması haftanın 5 günü Riyad, Cidde ve Medine’den Hatay’a sefer düzenlemektedir.

 Suudi Arabistan’da göreve başlamak üzere ülkeye gelen öğretmenler daha hava alanına iner inmez kendilerini Türkiye’de hissedecekleri bir ortamla karşılaşırlar. Başta eğitim yöneticileri olmak üzere görev bölgelerindeki öğretmenlerin tamamına yakını hava alanına gelerek yeni arkadaşlarını karşılar ve onlarla yakından ilgilenirler.

EĞİTİM SİSTEMİ

Ülkenin eğitim sistemi merkezi bir yapı arz etmektedir. Merkezdeki Eğitim bakanı ülkenin her kademesindeki eğitimden sorumludur. Eğitim parasızdır. Her il’in emir’i (vali) aynı zamanda eğitim müdürüdür. Eğitim, merkez ve taşra olmak üzere iki kısımda ele alınmaktadır. Ülke yönetimine ağırlığını koyan dini etki eğitim üzerinde de hissedilmektedir. Sistem içinde daha çok kız ve erkek genel liseleri, kız ve erkek öğretmen okulları revaçtadır. Mesleki ve teknik eğitime gerektiği kadar önem verilmemiştir. Bunun doğal bir sonucu olarak ülkenin kalifiye eleman ihtiyacı yabancılar tarafından karşılanmaktadır. İlk ve Orta öğretimde okuyan öğrenci sayısı 4.300.000, yüksek öğretimde ise 211.000 civarındadır. Suudi Arabistan ülkedeki yabancıları devlet okullarına kabul etmemekte buna mukabil yabancılara kendi okullarını kurarak kendi dillerinde ve sistemlerinde eğitim yapmalarına müsaade etmektedir. Ülkedeki okullarda karma eğitim yapılmamaktadır. Yabancı ülkelerin açmış olduğu okullarda da bu durum söz konusudur. Riyad ve Cidde’deki Uluslar arası Türk Okulları şimdilik bu uygulamanın   dışındadır.

 

TÜRK VATANDAŞLARI VE ÖĞRENCİLER: Ülkede Resmi verilere dayanmamakla birlikte yaklaşık 100 bin civarında vatandaşımız yaşamaktadır. Bunlardan 90 bini fiilen çalışanlardan,10 bini ise aile üyelerinden oluşmaktadır. İşçilerimizin %60-65’i Antakya İlimizden gelen vatandaşlarımızdır. Ülkedeki lokantacılık, berber salonları, mobilyacılık, inşaat ve araç tamir bakım servisleri Türk işçilerinin yoğunlaştığı sektörlerdir. Türkler özellikle lokanta sektöründe önemli bir yere sahiptir.
İşçilerimizin aylık gelirleri 1500-6000 SAR arasında değişmektedir. Ayrıca ticari işlerle meşgul olanlar da bulunmaktadır. İşçilerimizin yarıdan fazlası ilkokul mezunu, %13’ü ortaokul ve lise, %2’si üniversite mezunudur. İşçilerimizin iş güvenliği ve sosyal güvencesi bulunmamaktadır. Çalışan herkes mutlaka Suudi  bir kefile bağlı olarak çalışmaktadır. Kefilin önemli bir yetkisi bulunmaktadır. Çalışanlar’dan yüksek gelire sahip olmayanlarla, üniversite mezunu olmayanların ailelerini yanlarına aldırabilmeleri zordur.

TÜRKÇE VE TÜRK KÜLTÜRÜ ÖĞRETİMİ: Suudi Arabistan da Türk çocuklarının eğitim öğretimi konusunda diğer ülkelere göre farklı bir durum söz konusudur. Ülkede yaşayan Türk halkı tarafından devletimizin desteğiyle kurulmuş,  Büyükelçiliğimizin himayesinde, Riyad, Cidde, Dammam, Taif, Medine Abha ve Tebük kentlerinde öğrenci ve öğretmenleri tamamen Türk olan, anasınıfından liseye kadar (lise dahil) öğrenim yapan okullar mevcuttur. Bu okullarda öğretim dili olarak Türkçe  kullanılmakla birlikte, program olarak da ülkemizdeki müfredat aynen uygulanmaktadır. (Haftada 2 saat zorunlu seçmeli Arapça dersi vardır) 

Okullarımızda 6000’i aşkın öğrencimiz okumakta 300 civarında öğretmen görev yapmaktadır. Okullarımızın giderleri öğrenci katkı payı adıyla velilerden yıllık olarak alınan ücretlerle karşılanmaktadır. Öğretmenlerimiz Türkiye’deki okul ortamını daha gelişmiş imkânlarla S.Arabistan da aynen bulabilmektedirler. İlk ve Ortaöğretim düzeyinde Türk okulları dışında herhangi bir yerde Türkçe ve Türk Kültürü öğretimi yapılmamaktadır. Öğrencilerimizin tamamına bir çatı altında ulaşılabiliyor olması milli duyguların kazandırılması bakımından önemli bir fırsattır. Öğretmenlerimizin bu fırsatı çok iyi değerlendirmesi; ders içi ve ders dışı faaliyetlerde milli benliğimize, kültürümüze ait motifleri işlemesi faydalı olacaktır.

YÜKSEK ÖĞRETİM (TÜRK DİLİ VE KÜLTÜRÜ İLE İLGİLİ ÜNİVERSİTELERDEKİ KÜRSÜLER/KÜLTÜR MERKEZLERİ): Suud üniversiteleri YÖK tarafından denk olarak kabul edilmediğinden vatandaşlarımızca tercih edilmemektedir. Bununla birlikte Riyad Kral Suud Üniversitesinde Türkçe bölümü açılmış ve halen 10 Türk okutman bu bölümde görev yapmaktadır. Her yıl yaklaşık 100 Arap öğrenci bu bölüme kabul edilmekte ve 5 öğrenciye de ülkemizce karşılıksız burs tahsis edilmektedir.

PRATİK BİLGİLER

Pasaport ve Vize İşlemleri: Pasaport uzatımları Bakanlığımızca vize işlemleri ise kişinin kendi takibiyle Ankara da ki Suudi Büyükelçiliğince yapılmaktadır. İhtiyaç duyulan vizelerin  Suud Makamlarınca okullar  adına tahsis edilmesi kolay bir işlem olmayıp zaman zaman gecikmeler yaşanabilmektedir. Vize bedeli 2000 SAR olup öğretmenlerimiz göreve başladıktan sonra kendilerinden tahsil edilmektedir. Ayrıca eşleri için 2000 sar vize ücreti 2000 SAR da oturum ücreti ödemektedirler.  Öğretmenlerimizin ailelerini görev yerlerine götürebilmeleri için kendi oturum işlemleri tamamlandıktan sonra  okul müdürlükleri aracılığıyla S.Arabistan İçişleri Bakanlığına müracaat ederek aile vizesi almaları gerekmektedir. Bu işlem 1-2 ay sürmektedir.Bayan öğretmenlerimizin bu konuyu dikkate almaları gerekmektedir. Sağlık Hizmetleri Özel Sağlık Sigortası Tüm ülkelerde olduğu gibi Öğretmenlerin şahsi sağlık giderleri Bakanlığımızca eş ve çocuklarının giderleri ise kendilerince karşılanmaktadır. Suudi Arabistan’da devlet hastanelerine acil durumlar dışında yabancılar kabul edilmemektedir.

Özel sağlık kuruluşları yaygın olup muayene ücretleri en az 50-100 SAR dan başiamaktadır. Genel sağlık hizmeti ücretleri Türkiye ile karşılaştırıldığında çok fark bulunmamaktadır. Öğretmenlerimizin yapmış olduğu şahsi sağlık harcamaları belgelerinin ibrazı kaydıyla dönemler halinde ödenmektedir. Ülkede özel sağlık sigortası uygulanmaktadır. Ancak yaygın değildir. Asgari sağlık sigortası bedeli yıllık 800 SAR civarındadır. Görevlilerimizin özellikle aile fertleri için sağlık sigortası yaptırması menfaatleri icabıdır.

Ev Kiralama: Evler "mektep" adı verilen emlak ofislerinden kiralanabilmekte, kiracılar genellikle ev sahibiyle muhatap olmamaktadırlar. Ev kiraları evin büyüklüğü ve semtine göre yıllık  9000 ila 22000 Sar arasında değişmektedir. Öğretmenlerimiz genellikle okulların  civarında oturmak istemekte ancak bu talepler yeterince karşılanamamaktadır. Özellikle Riyad’ta okul civarında bulunan evler büyük ve kiraları 22000 SAR civarında olduğundan öğretmenlerimizce ikiye bölünerek kullanılmaktadır. Öğretmenlerimizin çalışma ortamı aynı olduğu için kaynaşma çabuk olmakta her konuda olduğu gibi ev bulma konusunda da yeni gelenlere yardımcı olunmaktadır. Trafik: Suudi Arabistan’da trafikte ki araç sayısı oldukça fazladır. Yollar geniş ve trafiğe uygun yapılmıştır. Buna rağmen ölümlü olmasa da sıklıkla trafik kazaları yaşanmaktadır. Herhangi bir kaza vukuunda aracı yerinden hareket ettirmemeli ve polisin gelmesi beklenilmelidir. Eğer polisle iletişim kurma imkânı yoksa olay yerine lisan bilen birisi çağırılmalı, olaydan Okul Müdürlüğü derhal haberdar edilmelidir. Araba kiralama şirketleri yaygındır. Günlük 200 km sınırıyla 50-150 SAR ücretle araç kiralanabilmektedir. Araba fiyatlarının düşük olması sebebiyle öğretmenlerimiz araba almayı tercih etmektedir. Arabalar Türkiye ’deki emsallerinin yarı değerindedir. Araç almak ve kiralamak oldukça kolaydır. Kasko ve Türkiye’deki trafik sigortasının karşılığı olan ehliyet sigortası yaygındır. Ehliyet sigortası herkes için zorunlu olup 250-360 SAR arasında, kasko ise aracın yeniliği ve değerine göre 800-2000 SAR arasında değişmektedir. Kasko yaptıranlara ehliyet sigortası hediye edilmektedir. Aracın çok olması ve küçük yaşta ehliyet alınabildiği için hasarlı trafik kazaları sık yaşanmaktadır. Ayrıca ölümlü kazalarda ölenin kan bedeli oldukça ağır olup  bedel hatalı sürücü tarafından ödeninceye kadar hapiste kalma riski bulunmaktadır. Kasko yapılmasında fayda vardır.

Önceki yıllarda Türkiye’deki sürücü belgelerinin ibrazı ile Suud ehliyeti alınabilirken yeni uygulamaya göre ehliyet alacak kişiler direksiyon sınavına tabi tutulmaktadırlar. 2006 yılından itibaren de direksiyon sınavına ilaveten elektronik bir cihaz eşliğinde sorular sorulmakta, sınava alınanların yanında tercüman kabul edilmemekte, Arapça,İngilizce ya da Türkçe lisanlarıyla cevap verilmesi istenmektedir.Bankacılık İşlemleri ve Para Transferi: Suudi Arabistan’dan ülkemize para transferi kolaydır. Türkiye de ki Akbank şubeleriyle anlaşmalı banka şubeleri bulunmakta bu şubeler Halkbank ve İşbank aracılığıyla ülkemizdeki başka bankalara da para transferi yapabilmektedir.  Şahıslarca bir defada 4000 ABD dolarından fazla transferi yapılamamaktadır. İşlem başına havale ücreti  24 SAR’dır.Suudi Arabistanda Seyahat/Turizm: Müslümanlarca kutsal sayılan Kâbe’nin bulunduğu Mekke ile Hz. Muhammed’in hicret ettiği ve yaşadığı Medine şehirlerinin bu ülkede bulunması ülkeyi inanç turizminin merkezi haline getirmektedir. Bu şehirleri her yıl hac ve umre amacıyla yaklaşık 7 milyon insan ziyaret etmektedir. Medine de Osmanlı tren istasyonu ziyaret etmeye değer önemli bir ecdat hatırasıdır.  Mekke’ye 90 km. mesafede bulunan ve Kızıldeniz kıyılarında yer alan Cidde önemli bir ticaret ve turizm kentidir. İslam Konferansı Teşkilatı’nın merkezi de bu şehirdedir. Mekke ye 90 km. mesafede olan başka bir şehirde Taif’tir. Taif yüksekliği sebebiyle özellikle yaz aylarında tercih edilen bir mesire bölgesidir. Ülkenin önemli Sanayi ve ticaret merkezlerinden birisi de başkent Riyad’ın 400 km. doğusunda ve Basra körfezi kıyılarında yer alan Dammam kentidir. Petrol yatakları da ağırlıklı olarak bu bölgede bulunmaktadır. Damam ve Cidde de yılın tamamına yakınında denize girilebilmektedir. Tebük Kenti yakınlarında bulunan EL-Ula’da ki Semud Kavminin yaşadığı ve Kur’an-ı Kerim’e göre aynı yerde yok olduğu bölge görmeye değer yerlerden birisidir. Başkent Riyad Mekke’ye 850, Medine’ye 870 Cidde’ye 940 km. mesafededir. Riyad, hükümet merkezi olmakla birlikte bir sanayi kentidir. 45 bin büyük baş hayvanın bakıldığı dünya’nın ikinci büyük çiftliğiyle süt ve süt ürünleri fabrikası (EL-Marai) bu kentte bulunmaktadır. Kentin ilk yerleşim yeri olan Diriya bölgesi ile Suud Devletinin kuruluş yıllarındaki tarihi eserlerle resimlerin sergilendiği maslak müzesi görülmeye değer yerlerdendir. Ülke içinde toplu taşımacılık gelişmediğinden yerleşim yerlerine yapılacak seyahatler genellikle özel araçlarla yapılmaktadır. Toplu taşıma araçlarını genellikle uzak doğu ülkelerinden gelen fakir halk kullanılmaktadır. Suudi Arabistan’dan komşu ülkelere seyahat etmekte mümkündür. Ülke, Bahreyn’e bir köprü ile bağlanmaktadır. Bu köprü sayesinde karayoluyla günü birlik gidilip dönülebilmektedir. Bununla birlikte diğer körfez ülkelerine de kolayca gidilebilmektedir.

KARŞILAŞILABİLECEK SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ: Suudi Arabistan dini esasları sosyal hayatında uygulayan bir ülke olması sebebiyle gerek devlet bazında gerekse halk bazında özel hassasiyetleri bulunmaktadır. Öğretmenlerimizin bu durumu dikkate alması, dini değerlere saygısızlık olarak algılanabilecek söz ve davranışlardan ve özellikle Suud vatandaşlarıyla dini ve siyasi içerikli tartışmalara girmekten kaçınmaları gerekmektedir. Öğretmenlerimizin asli görevleri Türk çocuklarının eğitimidir.  Vahhabilik; İslam kaynaklarında yer alan emir ve tavsiyelerin yorum yapılmadan Hz. peygamber ve sahabe’den geldiği gibi uygulanmasını esas alan, türbe ziyaretleri, tesbih çekmek, kandil gecelerini topluca idrak etmek gibi kültüre dayalı şeyleri hurafe kabul eden, tasavvufi anlayışa karşı çıkan, başka dini yorumlara göre daha az hoşgörüye sahip bir anlayıştır. Mekke ve Medine Kutsal şehirler olması sebebiyle dini hassasiyetlerin daha yüksek olduğu şehirlerdir.

Komşularla olan ilişkilerde ya da herhangi bir sorunla karşılaşıldığında aile reisleri ile muhatap olmalıdır. Çok samimi olunmayan komşu çocuklarına Türk toplumunda normal karşılanan yakın sevgi yaklaşımlarında (saçlarını okşamak gibi) bulunulmamalıdır.   Suudi Arabistan’a girişte ülkeye uyuşturucu sokmanın cezası ölümdür. Alkollü içkilerin ülkeye sokulması ve alkol kullanılması da ağır suç teşkil etmektedir. Suud halkı son derece misafirperverdir. İkram etmeyi severler. İkramlarının geri çevrilmesini kendilerine yapılmış bir hakaret olarak kabul ederler. İkramları geri çevrilmemeli ve zaman zaman aynı şekilde karşılık verilmelidir. Düğünler eğlenceler vb. toplu ağırlamalarda kadınlar ve erkekler ayrı mekanlar da ağırlanmaktadır. Bu teamüle aykırı bir girişimde bulunulmamalıdır.  Suudi Arabistan’da görevlendirilen öğretmenlerimizin eşleri uygun çalışma ortamı olmadığından genel olarak boş oturmaktadırlar. Durumu uygun görülenler okullarımızda ücretli öğretmen olarak görevlendirilmektedir. Ülkede Türkiye’den farklı bir sosyal çevre bulunduğundan öğretmenlerimiz oturacakları çevreyi belirleyip evlerini hazırladıktan sonra ailelerini görev yerlerine getirmelidir. Okul idareleri tarafından daha sonra tahsil edilmek üzere öğretmenlerimize 10.000 SAR civarında avans verilmekletir. Bir ailenin normal olarak yaşamını sürdürebilmesi için gerekli olan eşyaların alımı ve evin donatılması 10-20 bin SAR’ı bulmaktadır. Dönüş yapan öğretmenlerin evini devralma yoluyla bu rakamlar daha makul düzeylere çekilebilmektedir. Ülkede gıda, giyim vb. giderler Türkiye’ye yakındır. Ülkede toplu taşıma araçları bulunmadığından gidilecek yerlere ya taksiyle ya da özel aracınızla gitmeniz gerekmektedir. Bayanların araba kullanmaları yasak olduğundan özellikle bekar bayanlar bir yerden bir yere bir başkasına bağımlı olarak gidebilmektedir.

Bu durumdaki öğretmenlerimizin ulaşım ihtiyaçları okullarımızdaki okul şoförü yada diğer öğretmenlerce karşılanmaktadır.  Bayanların bu durumu dikkate almalarında yarar vardır. Liseyi buradaki okullarımızda tamamlayan öğrencilerimiz Y.Ç.S sınavına girebilmekte böylece ülkemiz üniversitelerin özellikle Eğitim Fakültelerini kolayca kazanabilmektedir. Ancak öğrencilerin bu haktan faydalanabilmeleri için lisenin birinci sınıfı dahil tamamını bu okullarda okumaları gerekmektedir.   Öğretmenlerimizin Suud üniversiteleri tarafından ücretsiz verilen Arapça kurslarına devam etmeleri, ayrıca bir İngilizce programını takip etmeleri mümkündür.

RİYAD EĞİTİM MÜŞAVİRLİĞİNİN ADRESİ:
Turkısh Embassy
Education Counsellor
P.O.Box: 94390  Riyadh  11693
Kingdom of Saudi Arabia
Eğitim Müşavirliği
Telefon ve faks:00 966 1 4887933